Onder normale omstandigheden worden dit soort pijnpunten ook zichtbaar in de financiële performance van ziekenhuizen. Dit is in 2021 nog niet het geval; de ziekenhuissector staat er ondanks alle uitdagingen juist beter voor. Deze positieve performance kan echter niet los worden gezien van de COVID-19-continuïteitsbijdragen. Zonder deze zou een aantal ziekenhuizen zeker failliet zijn gegaan. 

De urgentie om het anders te doen, is groot in de sector. De stip op de horizon is helder: passende zorg, samen met de patiënt, op de juiste plek en met de nadruk op gezondheid. Verder beginnen de contouren van het transitiepad vorm te krijgen. De kernvraag voor de komende jaren is hoe ziekenhuizen en hun samenwerkingspartners dit beoogde einddoel weten vorm te geven zonder gedurende deze transitie financieel in de problemen te raken. 

De herinrichting van het regionale zorglandschap zal naast bestuurlijk lef, verander- en implementatiecapaciteit van de ziekenhuizen ook veel investeringen vergen. Met een rendement van 1,7%, hebben ziekenhuizen alleen weinig rek om investeringen uit de eigen exploitatie te financieren. 

Samenwerking tussen alle partijen in de zorg is de sleutel naar succes, maar dat is niet eenvoudig en vanzelfsprekend. Maatschappelijke doelen in de regio moeten centraal staan maar kunnen strijdig zijn met de belangen van de individuele zorgaanbieder. Dit rapport geeft – naast de inhoudelijke analyses van de financiële resultaten – een aantal suggesties om de benodigde transitie vorm te geven.

De BDO-Benchmark Ziekenhuizen behandelt niet alle aspecten die relevant zijn voor het financiële beeld van de sector en biedt derhalve geen absolute waarheid. Wel geeft dit rapport, samen met de interactieve online analyse- en vergelijkingstool met de financiële cijfers van de afgelopen jaren per ziekenhuis (www.bdo.nl/analysetool), actueel inzicht in de financiële ontwikkelingen in het ziekenhuislandschap en cijfermatige houvast in de discussies over de noodzakelijke veranderingen. Die zijn onverminderd urgent. Wij gaan graag verder in dialoog met alle stakeholders om de noodzakelijke transitie te realiseren!

Vincent Eversdijk

Voorzitter branchegroep Zorg van BDO

2021 was het tweede jaar waarin de COVID-19-pandemie een grote invloed had op zowel de patiëntenzorg als het personeel. Ziekenhuizen hebben er alles aan gedaan om de pandemie onder controle te krijgen. Dat mag zeker een topprestatie worden genoemd.

Kijken we echter naar de cijfers, dan zien we - nu de continuïteitsbijdragen in 2022 worden afgebouwd - dat de structurele (financiële) problemen van de ziekenhuissector onverkort gelden. De stijgende zorgvraag legt niet alleen een toenemend beslag op de beperkte financiële middelen, ziekenhuizen geven ook aan dat zij naar verwachting zo’n 10% van de additionele zorgvraag niet meer kunnen invullen door het gebrek aan gekwalificeerd personeel.