Het is voor familiebedrijven bepaald geen zekerheid dat de onderneming voor altijd in handen van de familie zal blijven, zegt prof. dr. Pursey Heugens, als hoogleraar verbonden aan het Erasmus Center for Family Business (ECFB) in Rotterdam. 

Uit onderzoek blijkt dat familiebedrijven in de eerste twee generaties doorgaans sterker groeien dan niet-familiebedrijven, maar dat ze het vanaf de derde generatie vaak lastiger krijgen. Het originele bedrijfsmodel veroudert, de groei raakt eruit, ze worden opgeslokt door een concurrent of houden simpelweg op te bestaan. Van alle bedrijven tot 35 jaar oud is 43% een familiebedrijf; bij bedrijven van meer dan honderd jaar oud is dat nog maar 17%.  Hoe kunnen gerenommeerde familieondernemingen deze valkuil vermijden? Anders gezegd: hoe houd je het familiebedrijf vitaal, ook na de derde generatie? En is daar een recept voor? 

Het ECFB publiceerde in het najaar van 2020 een uitgebreid onderzoek naar dit onderwerp, in samenwerking met BDO en Rabobank.

 “Hieruit blijkt duidelijk dat familiebedrijven in handen van de derde generatie op een cruciaal punt in hun bestaan komen,” zegt Heugens. “Het bedrijf is dan twee generaties lang succesvol geweest, maar werkt het bestaande bedrijfsmodel nog? Of wordt het misschien tijd voor vernieuwing? De overdracht aan de derde generatie blijkt echt een evaluatiemoment waarin familiebedrijven opnieuw op zoek moeten naar hun onderscheidende kracht.” Het goede nieuws is dat je als familiebedrijf-op-leeftijd wel degelijk concrete dingen kunt doen om vitaal te blijven. Heugens: “Frisse energie, generatie na generatie, daar gaat het om. Een belangrijke factor daarvoor is gerichte innovatie; die voorkomt dat je in een neerwaartse spiraal belandt. Bestaande bedrijfsmodellen radicaal omgooien is meestal een slecht idee; dat leidt vaak vooral tot minder groei. Wat wel werkt: je bestaande portfolio van producten of diensten aanpassen en/of uitbreiden. Zoek naar kansen die er een generatie eerder nog niet lagen. Kijk hoe je bedrijfsmodel kan profiteren van nieuwe markten of technologieën. Zulke slimme vernieuwingen helpen het oudere familiebedrijf weer te groeien, blijkt uit ons onderzoek.”