Transparant in de keuzes die ONVZ maakt 

ONVZ biedt haar klanten deskundig advies en snelle toegang tot een breed aanbod van kwalitatieve zorg. Bijdragen aan een gezonde leefomgeving hoort daarbij, vindt de zorgverzekeraar. Het thema duurzaamheid zie je dan ook terug in alle pijlers van het beleid. Dat brengt ook dilemma’s met zich mee, zegt bestuursadviseur Stijn Savenije. Albert-Jan Knol (partner Audit & Assurance bij BDO) gaat er met hem over in gesprek. 

Albert-Jan: ‘ONVZ is een vereniging zonder winstoogmerk. Wat betekent dat voor de keuzes die jullie als organisatie maken?’

Stijn: ‘Veel zorgverzekeraars in Nederland zijn verenigingen. Wat ons bijzonder maakt, is dat we al 90 jaar onafhankelijk zijn en dat we 400 collega’s onze kleine half miljoen leden uitsluitend zorgverzekeringen aanbieden. Deze leden kiezen bewust voor ons: zij willen kunnen terugvallen op een zorgverzekeraar die er voor hen is en ruimte biedt voor het maken van eigen keuzes. Zowel op het gebied van zorg als op het gebied van gezondheid. Daar hoort in onze visie een gezonde leefomgeving bij. We hebben dan ook veel aandacht voor sociale, maatschappelijke en duurzaamheidsaspecten.’

Albert-Jan: ‘De impact van de zorgsector op het milieu is groot: circa 7 % van de CO2-uitstoot in Nederland komt vanuit de zorg. Hoe kun je daar als individuele zorgverzekeraar een verschil in maken?’

Stijn: ‘Door samen te werken! Het is dan ook heel mooi dat we als verzekeraars samen met zorgaanbieders afspraken hebben gemaakt over duurzame thema’s. Inclusief heldere doelen. Die vastgelegde afspraken geven ook richting aan ons eigen beleid. In dat beleid richten we ons op vier pijlers: zorginkoop, beleggingen, onze eigen organisatie en onze klanten. Je ziet daarin steeds de sectorafspraken terug. Zo is afval verminderen een belangrijk thema in de sector. Dat vertalen we naar ons inkoopbeleid. Vroeger konden klanten bijvoorbeeld zelf een hoog-laagbed kopen die ze van ons vergoed krijgen. Nu zeggen we: we leveren dat bed in bruikleen zodat het daarna kan worden teruggenomen, opgeknapt en doorgeleverd.’

Albert-Jan: ‘Schuurt dat dan niet met de keuzevrijheid die ONVZ haar klanten wil bieden?’

Stijn: ‘Zeker, veel van dit soort keuzes zijn doorwrongen van dilemma’s. Denk er ook maar aan dat de zorgkosten al enorm hoog zijn. Verduurzaming maakt niet persé duurder, maar vergt vaak wel investeringen in de voorkant. Is dat altijd te verantwoorden? En stel dat een zorgaanbieder niet helemaal voldoet aan onze duurzaamheidseisen: sluiten we dan geen contract af ondanks dat het onze opdracht is dat onze klanten op tijd zorg krijgen? Het is steeds balanceren. Soms leidt dat tot minder populaire keuzes op de korte termijn. Blijven vertellen wat en waarom we dingen doen, is daarbij belangrijk.’

Albert-Jan: ‘Je noemt ook beleggingen als pijler in jullie beleid. Hoe zie je daarin de ESG-waarden terug?’

Stijn: ‘Als zorgverzekeraar ontvangen we geld uit verzekeringspremies maar die betalen we vrijwel hetzelfde jaar weer uit aan zorgkosten. We beleggen dus alleen met een deel van onze verplichte reserve. Ook daarbij hebben we als uitgangspunt dat we zoveel mogelijk willen bijdragen aan onze omgeving. Daarom beleggen we bijvoorbeeld in fondsen die toewerken naar de doelen van de Parijsakkoorden, zoals geen CO2-uitstoot meer in 2050. Ook hier komen we overigens dilemma’s tegen. We hebben al vroeg gezegd dat we niet willen investeren in de tabaksindustrie. Maar hoe zit dat dan met de farmaceutische industrie? De medicijnen zijn heel hard nodig maar er bestaan ook risico’s op milieuvervuiling. We blijven daar scherp op en zijn transparant in de keuzes die we maken.’

Albert-Jan: ‘Dilemma’s laten zien, keuzes benoemen, duurzaamheid stimuleren, zorg toegankelijk houden: dat vergt ook veel van je organisatie. Hoe integreer je duurzaamheid in je organisatie?’

Stijn: ‘Binnen ONVZ hebben we duurzaamheidsambassadeurs. Zij helpen collega’s om duurzaamheid vast onderdeel te maken van hun rol. Een zorginkoper kan met apothekers samenwerken aan het terugdringen van medicijnen in drinkwater bijvoorbeeld. Maar alleen als je je daarvan bewust bent en over de benodigde kennis beschikt. Dat dragen wij aan. Zodat de verantwoordelijkheid voor duurzaamheid zo dicht mogelijk komt te liggen bij de mensen die de keuzes maken. Alleen dan werkt het.’

Albert-Jan: ‘De thema’s waar jullie aan werken liggen in lijn met ESG-wetgeving waar ook zorgverzekeraars aan moeten voldoen. Deze wetgeving is gericht op het bevorderen van de integratie en rapportage van milieu-, sociale en bestuurlijke factoren binnen organisaties. Wat brengt dat jullie?’

Stijn: ‘Met deze nieuwe wetgeving komt er veel werk op ons af. Maar: zodra het staat, geeft het veel meer transparantie in de markt. Als alle organisaties op dezelfde manier gaan rapporteren, kun je veel beter de effecten van verschillende milieu- en duurzaamheidsmaatregelen vergelijken. Het zorgvuldige ESG-proces, getoetst door een accountant, geeft een kader met de belangrijkste punten voor de branche. Je kunt dan als klant specifiek kiezen voor een zorgverzekeraar met aandacht voor klimaat. Het helpt ons zelf ook om nog meer focus aan te brengen in ons beleid. Niet alleen vanuit kansen maar ook vanuit risico’s. Door klimaatverandering komen er meer tropische ziekten onze kant uit en ook luchtkwaliteit is een risico. Inzicht in risico’s helpt om scherper beleid te voeren. Tot slot werkt het inspirerend: wat doen andere organisaties en wat kunnen wij daarvan leren?’

Albert-Jan: ‘Wat zijn de grootste uitdagingen om aan de ESG-wetgeving te voldoen?’

Stijn: ‘Het achterhalen van data, zeker omdat we ook dat in de keten samen moeten doen. Hoe meet je hoeveel afval we samen in de zorg terugdringen? Hoe meten we onze invloed daarop? Zonder dat dat impact heeft op de administratielast bij zorgverleners? Gelukkig zien we ook op dit gebied een grote intrinsieke motivatie vanuit zorgverzekeraars om daar samen aan te werken. Bijvoorbeeld door het gezamenlijk onderzoeken van registratiesystemen.’