Voldoen aan de CSRD-plicht kan een enorme uitdaging zijn. Waarom zou je dat traject alleen aangaan als je samen met andere organisaties kostenefficiënt krachten kunt bundelen? Het in 1909 ontstane Termeer Groep, bekend van de lifestylemerken Sacha, Manfield en Sissy-Boy, is één van de ruim 30 non-food organisaties, die met ondersteuning van BDO op weg zijn naar een wettelijk verplichte duurzaamheidsrapportage. “Ik denk dat niet iedere organisatie of sector beseft waartoe samenwerking je kan brengen”, zegt Zsuzsa Kozma, CSR Director van Termeer Groep. 

In drie fases naar een assuranceverklaring
Een kleine resumé. Grote ondernemingen moeten vanaf boekjaar 2025 verplicht over duurzaamheid rapporteren. Voor dat rapporteren zijn speciale richtlijnen opgesteld: de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). De CSRD biedt een uniform stelsel van voorschriften waaraan de duurzaamheidsverslaggeving moet voldoen. In de standaarden wordt uitgebreid aandacht gevraagd voor de verantwoordelijkheid van alle ondernemingen in de waardeketen. Het betekent dat ondernemingen niet alleen over hun eigen prestaties op de duurzaamheidsthema’s moeten rapporteren, maar ook over dat van hun klanten en leveranciers. 

Om tot een assuranceverklaring te komen (of: CSRD-compliant te worden), doorlopen organisaties verschillende fases. De basis van een CSRD-verslag is de dubbele materialiteitsanalyse, waarin de meest relevante duurzaamheidsthema’s van een organisatie op het gebied van impact op mens en milieu en de potentiële financiële risico’s en kansen voor de organisatie in kaart worden gebracht. Daarna volgt een gap-assessment. Het gap-assessment maakt inzichtelijk welke strategische en rapportagecomponenten er al zijn en welke nog missen. De uitkomsten vormen de basis voor een gestructureerd plan van aanpak: het implementatieplan.

Kozma: “Uit onze dubbele materialiteitsanalyse kwam een lijst met daarop 56 actiepunten. Sommige daarvan waren voor ons als familiebedrijf al een vanzelfsprekendheid. De manier waarop we met elkaar omgaan bijvoorbeeld. De richtlijnen schrijven voor dat dit op een specifieke manier gedocumenteerd moet worden. Dat zijn zaken waarmee we direct aan de slag konden. Andere punten hadden we nog niet in beeld. Daar moesten we actie op ondernemen, bijvoorbeeld door data uit de keten te halen en deze te documenteren.”

Van monsterklus tot duurzaamheidsstrategie in korte tijd

Voor veel ondernemingen is de regelgeving een monsterklus. Een collectieve aanpak maakt die klus overzichtelijker en meer behapbaar. “De hoeveelheid aan datapunten is enorm overweldigend. Zo erg dat je denkt: waar moet ik nou helemaal mee beginnen?”, zegt Kozma. “In het proces poppen heel veel vragen op. Je vraag je af waarom of hoe bepaalde zaken gedaan moeten worden. Andere bedrijven hebben die vragen ook. Samen kun je sneller antwoorden of op z’n minst een antwoordrichting vinden.”

Een groep bedrijven uit eenzelfde sector of met (grote) overeenkomstige kenmerken kampen vaak met dezelfde duurzaamheidsonderwerpen. Met het collectief kan beter worden vastgesteld wat daarvan de belangrijkste in een betreffende sector zijn. Deze vormen een sterke basis om in relatief beperkte tijd een door de CSRD verplichte bedrijfsspecifieke duurzaamheids­strategie op te zetten. In de samenwerking stelt BDO zich op als adviseur en verbinder. “Ik denk dat men niet helemaal beseft wat een samenwerking de organisatie kan brengen”, zegt Kozma. “Bij Termeer Groep hadden we gelukkig al ervaring met het textielconvenant, waardoor we wisten dat we ook voor deze verplichting samen wilden optrekken.”

Het Convenant Duurzame Kleding en Textiel was een verdrag tussen een brede coalitie van bedrijven en andere organisaties die tussen 2016 en 2021 samen aan de slag zijn gegaan om misstanden zoals uitbuiting, dierenleed of milieuschade terug te dringen. Het convenant heeft onder meer geholpen bij het implementeren van zogeheten OESO-richtlijnen. “Toen de CSRD-regelgeving begon te sluimeren, hebben we er bij onze brancheorganisaties op aangedrongen om ook daarvoor weer gezamenlijk te gaan optrekken. Zij zijn uiteindelijk bij de adviseurs van BDO uitgekomen.”

Meerwaarde door samenwerking

Door het convenant had men bij Termeer Groep ook al ervaring met het doen van een materialiteitsanalyse en het in kaart brengen van duurzaamheidsthema’s. “Voor veel bedrijven is dat aspect nieuw. In de afgelopen periode heb ik gezien dat er voor hen een hele nieuwe wereld openging”, aldus Kozma. Voor Termeer Groep zat de meerwaarde van de samenwerking met BDO met name op het gebied van rapportage. “Hoe er wordt omgegaan met mensenrechten in onze keten, met materialen en certificeringen hebben we in het verleden al in beeld gebracht en gedocumenteerd, alleen nog niet op de manier zoals deze volgens CSRD-wetgeving vereist is. BDO levert ons een pakket met de juiste data aan, precies conform de juiste voorwaarden.”

Kozma denkt dat sommige organisaties door concurrentieoverwegingen nog altijd huiverig zijn om ook de samenwerking rond controleverplichting op duurzaamheidsinformatie op te zoeken. Bij Termeer Groep hoopt men dat dat snel verandert. “De CSRD-verplichting is zo groot, dit kun je niet alleen”, zegt Kozma. “Uiteindelijk gaat dit over het gezamenlijk aanpakken van risico’s en omstandigheden in de keten. CSRD is daarvoor een middel, geen doel. Bij Termeer Groep willen we graag een duurzaam product op een duurzamere manier produceren met aandacht voor mensenrechten. Hoe gaan wij dat in ons eentje doen? Er zijn landen waar je een onderwerp als mensenrechten amper ter discussie kunt stellen. Zulke zaken moet je daarom als keten gezamenlijk proberen aan te pakken. Ook daarom de oproep: zoek de samenwerking op.”